Du Lịch Sử Thổ Nhĩ Kỳ Khám Phá Vẻ Đẹp Của Lịch Sử Và Văn Hóa

Vị trí địa lý:Nằm trên nhị lục địa: châu Á (phía tây nam) với châu Âu (phía đông nam), giáp biển Đen, Gru-di-a, Ác-mê-ni-a, I-ran, I-rắc, Xy-ri, Địa Trung Hải; đại dương Aegean, Hy Lạp và Bun-ga-ri. Có vị trí chiến lược kiểm soát và điều hành eo biển
Thổ Nhĩ Kỳ nối hải dương Đen và đại dương Aegean. Tọa độ: 39000 vĩ bắc 35000 khiếp đông.

Bạn đang xem: Lịch sử thổ nhĩ kỳ

Diện tích:780.580 km2

Thủ đô:An-ca-ra (Ankara).

Tổ chức nhà nước:

Chính thể:Cộng hòa dân công ty nghị viện.

Các khoanh vùng hành chính:Gồm 80 tỉnh.

Cơ quan liêu hành pháp:

Đứng đầu đơn vị nước: Tổng thống.

Đứng đầu chủ yếu phủ: Thủ tướng.

Bầu cử: Tổng thống bởi Quốc hội bầu, nhiệm kỳ 7 năm; Thủ tướng với Phó Thủ tướng vày Tổng thống bổ nhiệm.

Cơ quan lại lập pháp:Quốc hội (550 ghế, được bầu theo càng nhiều đầu phiếu, nhiệm kỳ 5 năm).

Cơ quan bốn pháp:Tòa án Hiến pháp, những thẩm phán vị Tổng thống té nhiệm; Tòa Thượng thẩm, những thẩm phán vị Hội đồng tối cao những luật gia và thẩm phán bầu.

Chế độ thai cử:Từ 18 tuổi trở lên, đa dạng đầu phiếu.

Các đảng phái chính:Đảng non sông (ANAP); Đảng Dân nhà cánh tả (DSP); Đảng con phố chân chủ yếu (DYP); Đảng Hành động quốc gia (MHP); Đảng Nhân dân cộng hòa (Chính phủ); Đảng công nhân (IP); Đảng giang sơn (MP); Đảng Dân chủ (DP); Đảng Thống duy nhất (BBP), v.v..

Khí hậu:Ôn hòa; ngày hè nóng với khô, ngày đông ẩm ướt; khắc nghiệt ở sâu vào lục địa. ánh sáng ở vùng hải dương Đen, tháng 1: 70C, tháng 8: 240C; sinh hoạt vùng cao nguyên Anatolia, mon 1: -200C, mon 7: 300C; nghỉ ngơi vùng núi phía bắc A-na-to-li-a, ngày đông nhiệt độ nhiều khi xuống tới -300C.

Địa hình:Phần to là núi; đồng bằng ven bờ biển hẹp, cao nguyên ởmiền Trung.

Tài nguyên thiên nhiên:Ăng-ti-moan, than, thủy ngân, đồng, borat, sắt, thủy điện.

Dân số:71.892.808 triệu người (tháng 7/2008)

Các dân tộc:Người Thổ Nhĩ Kỳ (80%), bạn Cuốc (20%).

Ngôn ngữ chính:Tiếng Thổ Nhĩ Kỳ; giờ Cuốc, giờ Arập cũng rất được sử dụng.

Tôn giáo:Đạo Hồi (phần lớn thuộc dòng Sunni) (99,8%), Đạo Thiên chúa cùng Đạo vày Thái (0,2%).

Kinh tế:Thổ Nhĩ Kỳ gồm một nền tài chính khá năng động, phối hợp giữa công nghiệp với thương nghiệp tân tiến với nông nghiệp và thủ công truyền thống. Ngành công nghiệp quan trọng nhất là ngành dệt với may mặc, trọn vẹn do tư nhân nuốm giữ.

Sản phẩm công nghiệp:Hàng dệt, thực phẩm, ô tô, khoáng sản (than, crôm, đồng), thép, dầu mỏ, giấy, mộc xẻ, v.v..

Sản phẩm nông nghiệp:Thuốc lá, ngũ cốc, ô liu, củ cải đường, đậu, cam quýt; gia súc.

Văn hóa:Thổ Nhĩ Kỳ có một nền văn hóa rất đa dạng và phong phú bắt nguồn từ nhiều yếu tố của Đế chế Ottoman, Châu Âu, cùng các truyền thống lâu đời Hồi giáo. Vì chưng Thổ Nhĩ Kỳ đã biến đổi thành công từ một nhà nước tôn giáo thời Đế chế Ottoman để trở thành một giang sơn hiện đại với 1 sự bóc biệt rất ví dụ giữa bên nước cùng tôn giáo, bắt buộc sự tự do thể hiện thẩm mỹ và nghệ thuật được tôn trọng rõ rệt.

Trong trong thời gian đầu của nền cùng hoà, chính phủ đã đầu tư nhiều khoản khoáng sản vào nghệ thuật, như hội hoạ, điêu khắc và kiến trúc cũng giống như nhiều ngành khác. Điều này được thực hiện nhờ vào cả thừa trình hiện đại hóa cùng việc sáng tạo một bản sắc văn hóa truyền thống riêng. Hiện giờ kinh tế Thổ Nhĩ Kỳ đã phát triển tới nút đủ bảo đảm cho sự trường đoản cú do trí tuệ sáng tạo nghệ thuật của nghệ sĩ.

Vì nhiều yếu tố lịch sử còn vào vai trò đặc biệt trong việc xác định bạn dạng sắc Thổ Nhĩ Kỳ, văn hóa Thổ Nhĩ Kỳ là một trong những sự tổng phù hợp đáng chú ý giữa các nỗ lực rõ rệt nhằm mục tiêu trở thành "hiện đại" và tây phương Hoá, cùng với sự cảm giác cần thiết nên giữ lại truyền thống cuội nguồn tôn giáo và các giá trị kế hoạch sử.

Giáo dục:Giáo dục tiểu học trong 5 năm, trung học tập - 3 năm. Ngay sát như tổng thể học sinh học xong bậc tiểu học và khoảng 54% học tiếp trung học. Hoàn thành trung học, học viên phải qua một kỳ thi nhằm vào đại học. Thổ Nhĩ Kỳ gồm 29 trường đh do nhà nước tài trợ, trường đại học nhiều năm nhất được ra đời năm 1453 sinh sống Ixtanbul.

Các tp lớn:Istanbul, lzmir, Adana, Bursa...

Đơn vị tiền tệ:Lira Thổ Nhĩ Kỳ (TL); 1 TL = 100 kuru (về khía cạnh lý thuyết)

Quan hệ quốc tế:Tham gia các tổ chức thế giới As
DB, BIS, EBRD, ECE, FAO, IAEA, IBRD, ICAO, IFAD, ILO, IMF, IMO, Interpol, IOC, ISO, ITU, NATO, OECD, UN, UNCTAD, UNESCO, UNIDO, UPU, WFTU, WHO, WIPO, WMO, WTr
O, v.v..

Danh lam thắng cảnh:Thủ đô An-ca-ra, những thành phố mập I-xtan-bun, Bu-rơ-xa, thung lũng Gô-rê-mê, di tích của thành Tơ-rca, thường thờ thần Ác-tê-mít.

Thổ Nhĩ Kỳ (tiếng Thổ Nhĩ Kỳ: Türkiye Cumhuriyeti), tên chấp nhận Cộng hoà Thổ Nhĩ Kỳ, là một nước nằm trên cả lục địa Âu-Á phần lãnh thổ chính tại bán đảo Anatolia phía tây-nam châu Á, 1 phần nhỏ diện tích ở vùng Balkan phía Đông nam giới châu Âu.

Thổ Nhĩ Kỳ bao gồm chung biên cương với: Bulgaria sinh sống phía tây bắc; Hy Lạp phía tây; Gruzia, Armenia và phần Nakhichevan của Azerbaijan nghỉ ngơi phía đông bắc; Iran phía đông; Iraq và Syria phía đông nam. Không tính ra, nước này còn có biên giới với đại dương Đen sinh sống phía bắc; biển cả Aegae và biển lớn Marmara phía tây; Địa Trung Hải phía nam.

Cộng hoà Thổ Nhĩ Kỳ là một nước cùng hoà dân chủ, theo hiến pháp phi tôn giáo. Khối hệ thống chính trị của mình đã được thành lập từ năm 1923. Thổ Nhĩ Kỳ là member của liên hiệp Quốc, NATO, OSCE, OECD, OIC, cộng đồng châu Âu cùng đang hiệp thương đề bắt đầu làm Liên minh châu Âu. Vì tất cả vị trí kế hoạch ở thân châu Âu cùng châu Á với giữa tía biển, Thổ Nhĩ Kỳ từng là bửa tư mặt đường giữa những trung tâm kinh tế, cùng là nơi phát sinh cũng giống như nơi xảy ra các cuộc chiến giữa các nền tao nhã lớn.

Lịch sử

Vì tất cả vị trí chiến lược ở điểm giao cắt giữa châu Á với châu Âu, Anatolia từng là loại nôi của đa số nền tao nhã từ thời tiền sử, phần nhiều khu định cư thời đồ dùng đá mới như Çatalhöyük (Pottery Neolithic), Çayönü (Pre-Pottery Neolithic A cho tới Pottery Neolithic), Nevali Cori (Pre-Pottery Neolithic B), Hacilar (Pottery Neolithic), Göbekli Tepe (Pre-Pottery Neolithic A) với Mersin.

Việc định cư sinh hoạt Troia đã bước đầu từ thời đồ gia dụng đá new và kéo dãn tới Thời thiết bị sắt. Vào những bạn dạng ghi chép định kỳ sử, fan Anatolia đã sử dụng những ngôn ngữ Ấn-Âu, Semitic cùng Kartvelian cũng giống như nhiều loại ngôn từ nhánh chưa được xác định chính xác khác.

Trên thực tế, vày sự lâu đời của các ngôn ngữ Hittite và Luwian trong hệ Ấn-Âu, một trong những học mang đã nhận định rằng Anatolia có thể là một trung tâm, từ bỏ đó những ngôn ngữ Ấn-Âu trở nên tân tiến rộng ra xung quanh. Các tác giả dị thường cho rằng bạn Etruscan ngơi nghỉ Ý cổ có bắt đầu từ Anatolia.

Và những dân tộc đã định cư tốt đã chinh phục Anatolia gồm bạn Phrygia, tín đồ Hittite, tín đồ Lydia, bạn Lycia, fan Mushki, tín đồ Kurds, bạn Cimmeria, người Armenia, người bố Tư, fan Tabal, người Hy Lạp.

Người Turk đã đoạt được Anatolia ở thời nhà Seljuk trong Trận Manzikert cùng sự trỗi dậy của Đế chế Đại Seljuk trong nạm kỷ 11 xong xuôi cùng với sự vững mạnh của Đế chế Ottoman. Nhìn trong suốt 2 núm kỷ 16 và nuốm kỷ 17, làm việc đỉnh cao quyền lực tối cao của mình, Đế chế Ottoman chỉ chiếm cả Anatolia, Bắc Phi, Trung Đông, đông nam cùng Đông Âu cùng Caucasus.

Sau nhiều năm suy tàn, Đế chế Ottoman tham quyền năng chiến thứ nhất với tứ cách đồng minh của Đức năm 1914, hoàn toàn bị đánh bại và bị chiếm phần đóng. Các cường quốc châu mỹ tìm biện pháp chia nhỏ tuổi đế chế này thông qua Hiệp ước về kiểu cách đối xử (xem Sự trỗi dậy của nhà nghĩa quốc gia thời Đế chế Ottoman). Cùng với sự hỗ trợ của Đồng Minh, Hy Lạp chiếm phần İzmir theo phương tiện trong Hiệp ước.

Ngày 19 mon 5 năm 1919 sự khiếu nại này đã can dự sự xuất hiện một phong trào nước nhà dưới sự chỉ huy của Mustafa Kemal Pasha, một chỉ đạo quân sự, bạn đã trở nên khét tiếng từ Chiến dịch Gallipoli. Kemal Pasha tìm phương pháp huỷ bỏ các lao lý trong hiệp ước vày vua Mehmed VI đã ký kết tại Istanbul, hành vi này đã huy động được đông đảo thành phần hưởng trọn ứng trong xã hội Thổ Nhĩ Kỳ tham gia vào dòng sẽ trở thành chiến tranh giành hòa bình Thổ Nhĩ Kỳ (tiếng Thổ Nhĩ Kỳ: Kurtuluş Savaşı).

Tới ngày 18 tháng 12 năm 1922 quân đội chỉ chiếm đóng nên rút lui và non sông được giải phóng. Ngày một tháng 11 năm 1922 Đại Quốc hội Thổ Nhĩ Kỳ thiết yếu thức kho bãi bỏ chức danh vua Thổ, và cũng hoàn thành luôn 631 năm cai trị Ottoman.

Năm 1923 Hiệp mong Lausanne công nhận hòa bình của nước cùng hoà Thổ Nhĩ Kỳ mới, Kemal được Quốc Hội trao thương hiệu tôn kính Atatürk (nghĩa “Cha của người Thổ”) với sẽ đổi mới Tổng thống đầu tiên của nước cộng hoà. Atatürk triển khai nhiều cuộc cải cách sâu rộng với mục tiêu tiến bộ hoá tổ quốc và vứt bỏ những tàn tích cũ từ thừa khứ Ottoman.

Thổ Nhĩ Kỳ tham gia thế chiến thứ hai cùng rất Đồng Minh ở quy trình cuối của cuộc chiến và trở thành mtv Liên Hiệp Quốc. Những khó khăn mà Hy Lạp phải đối đầu trong câu hỏi dẹp im một cuộc nổi lên cộng sản với yêu ước của Liên bang Xô viết về việc thành lập và hoạt động các căn cứ quân sự sinh hoạt Eo đại dương Thổ Nhĩ Kỳ khiến Hoa Kỳ phải tuyên tía Học thuyết Truman năm 1947.

Học thuyết này đưa ra các phương châm của Mỹ nhằm mục tiêu đảm bảo bình yên cho Thổ Nhĩ Kỳ cùng Hy Lạp và tiếp kế tiếp là viện trợ kinh tế cũng giống như quân sự ở mức độ lớn của Hoa Kỳ mang lại hai nước.

Sau khi gia nhập với những lực lượng lhq tại cuộc xung đột Triều Tiên, năm Thổ Nhĩ Kỳ gia nhập tổ chức triển khai hiệp cầu bắc Đại Tây Dương (NATO). Thổ Nhĩ Kỳ can thiệp và tấn công quân sự vào Síp mon 7 năm 1974 để trả đũa một cuộc đảo chính bởi EOKA-B của Hy Lạp tiến hành. Nền tự do trên thực tế của Bắc Síp không được bất kỳ một nước nào bằng lòng công dấn trừ thiết yếu Thổ Nhĩ Kỳ.

Giai đoạn thập niên 1970 cùng 1980 được đánh dấu bởi sự bất ổn và biến đổi chính trị nhanh chóng, nhưng cũng có thể có những giai đoạn cải tiến và phát triển kinh tế. Một loạt mọi cú sốc kinh tế tài chính dẫn tới một cuộc tuyển chọn cử bắt đầu năm 2002, khiến Đảng Công lý và phát triển bảo thủ vị cựu thị trưởng Istanbul, Recep Tayyip Erdoğan chỉ đạo lên vậy quyền lực.

Tháng 10 năm 2005, liên hợp châu Âu bắt đầu các cuộc hội đàm về vấn đề gia nhập cùng với Ankara và chính vì như thế Thổ Nhĩ Kỳ hiện là một ứng cử viên dấn mình vào Liên minh châu Âu.

Chính trị

Chính trị Thổ Nhĩ Kỳ dựa trên khối hệ thống cộng hoà nghị viện thay mặt dân công ty phi tôn giáo, từ đó Thủ tướng mạo Thổ Nhĩ Kỳ là lãnh đạo chủ yếu phủ, và một hệ thống đa đảng. Quyền hành pháp trực thuộc về chủ yếu phủ. Quyền lập pháp ở trong cả chính phủ nước nhà và Đại Quốc hội Thổ Nhĩ Kỳ. Tư pháp hòa bình với hành pháp và lập pháp.

Quan hệ nước ngoài

Các quan hệ chính trị, tài chính và quân sự chính của Thổ Nhĩ Kỳ là cùng với phương Tây và Hoa Kỳ. Thổ Nhĩ Kỳ hiện giờ đang trong quy trình gia nhập hợp lại thành Châu Âu, và họ đã ký kết thỏa thuận liên kết với khối này từ năm 1964, cũng giống như Liên minh Thuế quan từ thời điểm năm 1996. Một trở ngại bao gồm ngăn cản tham vọng gia nhập EU của mình là vấn đề Síp, một thành viên của EU nhưng mà Thổ Nhĩ Kỳ ko công nhận, mà lại họ lại ủng hộ “nước” cộng hòa bắc Síp Thổ Nhĩ Kỳ trên thực tế.

Ankara đã những lần bị hối thúc phải xuất hiện các cảng của mình và thừa nhận Cộng hòa Síp nếu như không sẽ phải đối mặt với nhiều trở ngại trong đàm phán. Thổ Nhĩ Kỳ cỗ vũ một thỏa thuận tự do năm 2004 do lhq bảo trợ dẫu vậy bị tín đồ Síp Hy Lạp bội nghịch đối, còn tín đồ Síp Thổ Nhĩ Kỳ ủng hộ, chính vì thế phần Síp Hy Lạp đã có được trao tư phương pháp thành viên.

Chính quyền Síp Hy Lạp đe dọa dùng quyền phủ quyết của họ nếu Ankara không đáp ứng các yêu ước của EU, dù việc này đã bị xem là một hành vi khó hoàn toàn có thể xảy ra và hoàn toàn có thể dẫn tới việc Thổ Nhĩ Kỳ sáp nhập phần phía bắc hòn đảo Síp với phần lớn dân Thổ Nhĩ Kỳ.

Thổ Nhĩ Kỳ là một trong đồng minh gần cận của Hoa Kỳ, cỗ vũ nước này trong cuộc chiến chống khủng bố sau sự khiếu nại 11 mon 9. Mặc dù nhiên, cuộc chiến tranh Iraq đã gây nên nhiều phản ứng trẻ trung và tràn đầy năng lượng trong nước và chính vì như thế nghị viện Thổ Nhĩ Kỳ đã đề nghị bỏ phiếu ngăn chặn lại việc cho phép quân team Mỹ tiến công Iraq từ Thổ Nhĩ Kỳ. Việc này đang dẫn tới một giai đoạn thờ ơ trong quan hệ nam nữ hai nước, tuy nhiên lại gấp rút qua đi cùng với hồ hết viện trợ loại gián tiếp về nhân đạo quân sự và các biện pháp nước ngoài giao.

Thổ Nhĩ Kỳ đặc trưng lo ngại về sự việc nổi lên của một đơn vị nước của người Kurd sau khi Mỹ tiến công Iraq. Thổ Nhĩ Kỳ đã thực hiện một trận chiến chống lại cuộc nổi dậy của PKK, một đội du kích tín đồ Kurd đòi thành lập và hoạt động một quốc gia chủ quyền của bạn Kurd, trận chiến đã khiến cho khoảng 30.000 tín đồ thiệt mạng.

Vì thay Ankara đang gây áp lực đè nén với Mỹ kiểm soát nghiêm ngặt các trại đào tạo du kích ngơi nghỉ phía bắc Iraq, cho dù Mỹ tỏ ra tương đối miễn cưỡng vì tại đây vẫn yên ổn ổn hơn miền bắc bộ Iraq. Chính vì như vậy Thổ Nhĩ Kỳ đề nghị cân bằng những áp lực vào nước bằng cách cam kết đồng hành với đồng minh mạnh nhất của mình.

Các quan hệ với nước Hy Lạp nhẵn giềng vốn đã căng thẳng mệt mỏi từ trong vượt khứ, và nhiều lần đã ngay cạnh tình trạng chiến tranh. Síp và phần đông tuyên bố chủ quyền đối với vùng biển khơi Êgê (Aegean) vẫn là điểm bất đồng tại chính giữa hai nước. Síp tiếp tục bị tạo thành Síp Hy Lạp phía nam với Síp Thổ Nhĩ Kỳ phía bắc, và những nỗ lực nhằm mục tiêu thống nhất quần đảo này bên dưới sự bảo trợ của liên hợp quốc vẫn chưa mang lại thành công.

Vùng hải dương Êgê, có tầm quan trọng chiến lược đối với tàu bè Thổ Nhĩ Kỳ, Thổ Nhĩ Kỳ đã tuyên bố cụ thể rằng họ đang không đồng ý 12 hải lý lãnh hải phủ quanh hòn đảo. Dù sao phần đa tranh chấp lịch sử hào hùng giữa hai đối thủ cũng đã gồm phần sút nhẹ, sau cuộc đụng đất gồm mức độ hủy diệt lớn năm 1999 tại Thổ Nhĩ Kỳ, và sự góp đỡ nhanh lẹ của Hy Lạp tình dục hai nước đang bước vào một giai đoạn ấm dần lên, với bài toán Hy Lạp ủng hộ tư cách ứng viên gia nhập EU của Thổ Nhĩ Kỳ.

Xem thêm: Xương cụt là gì? đau xương cụt khi ngồi cách điều trị như thế nào

Ngày 23 tháng 5, 2006, một máy bay chiến đấu Hy Lạp cùng một của Thổ Nhĩ Kỳ nhiều va đụng vào nhau trên bầu trời phía nam giới vùng biển cả Êgê. Viên Phi công Hy Lạp thiệt mạng trong lúc phi công Thổ Nhĩ Kỳ nhảy dù an toàn. Cả hai nước đã gật đầu đồng ý rằng sự khiếu nại này sẽ không còn làm tác động tới mối quan hệ của họ.

Quân đội

Các lực lượng quân nhóm Thổ Nhĩ Kỳ (tiếng Thổ: Türk Silahlı Kuvvetleri tốt TSK) tất cả Quân đội, thủy quân (gồm không quân hải quân và cỗ binh Hải quân) với Không quân. Hiến binh với lực lượng phòng vệ bờ biển chuyển động trong khuôn khổ cỗ nội vụ trong thời bình và nhờ vào vào Quân đội tương tự như Hải quân. Thời chiến cả hai đều có chức năng bảo vệ pháp giải pháp và quân sự.

Các lực lượng quân đội, cùng với số binh lính lên tới mức 1.043.550<2> người, là đội quân đông sản phẩm hai vào NATO sau Hoa Kỳ. Hiện tại tại, 36.000<3> quân đồn trú tại Bắc Síp được Thổ Nhĩ Kỳ công nhận. Mọi nam giới là công dân Thổ phải ship hàng trong quân đội trong những thời hạn khác nhau từ 1 cho 15 tháng tùy thuộc vào trình độ giáo dục, địa chỉ công việc. Quân đội Thổ Nhĩ Kỳ đang trở thành một member của NATO từ thời điểm ngày 18 tháng 2, 1952.

Năm 1998, Thổ Nhĩ Kỳ đã thông tin một chương trình tân tiến hóa quân tăng giá trị khoảng $31 tỷ trong quy trình mười năm tất cả xe tăng, máy bay trực thăng cùng vũ khí tấn công. Thổ Nhĩ Kỳ là bên góp sức đứng hạng bố vào lịch trình Máy bay tấn công chung (JSF), khiến họ có thời cơ phát triển với có tác động tới việc sản xuất thế đời máy bay tiến công tiếp theo của Hoa Kỳ.

Theo truyền thống, những lực lượng vũ trang tất cả vị thế quyền lực chính trị quan trọng, từ coi mình là người bảo đảm di sản của Atatürk. Họ đã tiến hành ba cuộc đảo chính trong giai đoạn 1960 cùng 1980, vào khi cũng đều có tác động đặc biệt quan trọng tới việc lật đổ cơ quan chỉ đạo của chính phủ theo định hướng Hồi giáo của Necmettin Erbakan năm 1997.

Thông qua Hội đồng an ninh quốc gia, quân team gây ảnh hưởng tới chính sách về các vấn đề cơ mà họ xem như là mối rình rập đe dọa tới khu đất nước, bao gồm cả sự việc liên quan tới cuộc nổi lên của bạn Kurd, và công ty nghĩa Hồi giáo.

Trong những năm gần đây, các cuộc cải cách đã được triển khai để tăng tốc sự hiện diện dân sự trong NSC và giảm bớt tác động của giới quân sự chiến lược nhằm đáp ứng tiêu chí Copenhagen của EU. Dù tác động trong nghành nghề dân sự đã giảm bớt, quân đội liên tiếp được đất nước ủng hộ vai trò quan trọng đặc biệt của họ, liên tiếp được tín đồ dân coi là thể chế an toàn nhất.<4>Tổng tư lệnh quân đội là Tổng tham mưu trưởng Hilmi Özkök.Địa lý

Lãnh thổ Thổ Nhĩ Kỳ trải lâu năm từ 36° cho tới 42° Bắc và từ 26° tới 45° Đông ở vùng Âu Á. Nước này gần gồm hình chữ nhất cùng rộng 1.660 kilômét (1.031 dặm). Diện tích s Thổ Nhĩ Kỳ không tính những hồ là 814.578 kilômét vuôngs (314.510 dặm vuông), trong số ấy 790.200 kilômét vuông (305.098 sq dặm) ở bán đảo Anatolia (cũng được gọi là tè Á) sinh sống Châu Á, cùng 3% tuyệt 24.378 kilômét vuông (9.412 sq dặm) nằm ở vị trí Châu Âu.

Nhiều nhà địa lý coi Thổ Nhĩ Kỳ theo bao gồm trị là ở trong Châu Âu, dù đáng ra đó là 1 nước liên lục địa giữa Châu Á cùng Châu Âu. Biên thuỳ trên bộ của Thổ Nhĩ Kỳ tổng số 2.573 kilômét (1.599 dặm), và đường bờ biển (gồm cả những đảo) tổng cộng 8.333 kilômét (5.178 dặm).

Nói phổ biến Thổ Nhĩ Kỳ được tạo thành bảy vùng: Marmara, Êgê, Địa Trung hải, Trung Anatolia, Đông Anatolia, Đông nam Anatolia và vùng biển Đen. Vùng khu đất không bằng phẳng phía bắc Anatolia xuôi theo Biển Đen thành một dải dài cùng hẹp. Vùng này chiếm khoảng chừng 1/6 tổng diện tích đất ngay thức thì Thổ Nhĩ Kỳ. Theo xu thế chung, vùng cao nguyên bên trong Anatolia dần có khá nhiều đồi núi rộng khi đi về phía đông.

Thổ Nhĩ Kỳ chế tác thành một cây ước giữa Châu Âu cùng Châu Á, với đường phân loại hai châu lục chạy từ biển lớn đen (Karadeniz) từ hướng phía bắc xuống dọc theo eo đại dương Bospho (Istanbul Boğazı) qua eo biển lớn Marmara (Marmara Denizi) với Dardanelles (Çanakkale Boğazı) tới đại dương Êgê (Ege Denizi) và biển lớn Địa Trung Hải (Akdeniz) về phía nam.

Bán hòn đảo Anatolia tốt Anatolia (Anadolu) gồm một cao nguyên tất cả độ to lớn với phần đông đồng bằng hẹp ven biển, nằm trong lòng Köroğlu với dãy núi Đông biển khơi Đen ở hướng bắc và hàng Taurus (Toros Dağları) sinh hoạt phía nam. Phía đông có không ít núi non hơn, là địa điểm khởi nguồn của tương đối nhiều con sông như Euphrates (Fırat), Tigris (Dicle) với Araks (Aras), cũng giống như Hồ Van (Van Gölü) với Núi Ararat (Ağrı Dağı), điểm cao nhất Thổ Nhĩ Kỳ cao 5.137 mét (16.853 ft).

Thổ Nhĩ Kỳ cũng chính là nơi đề xuất chịu các trận đụng đất mạnh. Bospho với Dardanelles đứng trên đường nứt gãy chạy xuyên Thổ Nhĩ Kỳ, dẫn tới bài toán thành tạo biển lớn Đen.

Có một con đường động đất chạy ngang phía bắc đất nước từ phía tây quý phái phía đông. Trong núm kỷ trước, đã có tương đối nhiều trận hễ đất xẩy ra dọc con đường đứt gãy này, tầm khuôn khổ và vị trí của các trận hễ đất hoàn toàn có thể được quan sát tại hình hình ảnh về các đường nứt gãy với Động đất. Hình ảnh này cũng gồm một bạn dạng đồ tỷ lệ nhỏ dại thể hiện các đường nứt gãy khác ở Thổ Nhĩ Kỳ.

Khí ông công Nhĩ Kỳ là khí hậu ôn hoà Địa Trung Hải, với mùa hè nóng và khô, mùa ướp đông ẩm với dịu, dù những điều khiếu nại thời tiết có thể khắc nghiệt hơn ở những vùng khô cằn bên trong.

Khu vực hành chính

Thổ Nhĩ Kỳ được chia thành 81 tỉnh giấc (iller trong tiếng Thổ; số ít il). Từng tỉnh lại được chia thành tỉnh nhỏ tuổi (ilçeler; số ít ilçe). Tỉnh hay được đặt thuộc tên với thành phố thủ phủ, cũng khá được gọi là những trung trung tâm tỉnh nhỏ; ngoài Hatay (thủ phủ: Antakya), Kocaeli (thủ phủ: İzmit) và Sakarya (thủ phủ: Adapazarı). Những tỉnh phệ gồm: İstanbul 11 triệu, Ankara 4 triệu, İzmir 3.5 triệu, Bursa 2.1 triệu, tỉnh Konya 2.2 triệu, thức giấc Adana 1.8 triệu.